Fair Isle Shetland had in 1996/1997 te maken met een secundaire koperdeficientie dat resulteerde in de dood van 3 ooien. Na intensief speurwerk zijn wij tenslotte terecht gekomen bij Dr. Telfer van de universiteit van Leeds. Dank zij een speciale glasbolus worden onze schapen nu beschermd.
Fair Isle heeft uitgebreid veldonderzoek gedaan naar dit fenomeen.
Tevens vindt u hier het verhaal over de eerste ervaringen van onze maatschapen met dit fenomeen.

 

Een tekort aan sporenelementen kan zowel bij volwassen als bij jonge schapen leiden tot problemen. Verminderde vruchtbaarheid, geringe groeisnelheid van het lam, een slechte wolkwaliteit, minder weerstand en zelfs de dood van een schaap kunnen het gevolg zijn. De mineralen koper, kobalt en selenium spelen hierbij een voorname rol. Vooral tekort aan koper leidt bij het Shetland schaap tot problemen. De dieren kunnen gaan lijden aan swayback, een aandoening van het zenuwstelsel met een onvaste gang als gevolg. In het Nederlands "zwaaiers" genoemd. De ziekte komt in twee vormen voor, de aangeboren en de verkregen variant. Aan de eerste is niets te doen. Een aangetast lam sterft binnen een paar dagen na de geboorte.

Heeft de verkregen variant zich eenmaal geopenbaard, dan is daar ook niets meer aan te doen. Preventie is wel goed mogelijk. De ziekte onstaat door een blokkade van de koperopname in het lichaam. Een van de oorzaken is dat het schaap teveel ijzer binnenkrijgt. Als de koperopname stagneert vermindert de conditie van het schaap. Plotselinge stress, zoals tijdens een onweer, kan fataal zijn. De kritieke fase ligt heel vaak vlak na de geboorte van de lammeren. In de lactatiefase wordt een enorme aanslag gedaan op het lichaam van het moederdier. Die belasting kan net teveel voor haar zijn, met de dood als gevolg.

 

De wol kan verraden of een dier kopergebrek heeft. De vezel begint kleur te verliezen, de kronkelingen (crimp) verdwijnen en devacht vervilt in hoog tempo. Op deze foto is dat goed te zien. Ter preventie kan extra koper rechtstreeks worden geinjecteerd. Dit sorteert onvoldoende effect en kan leiden tot kopervergiftiging. Dr Stewart B. Telfer van de universiteit van Leeds (GB) ontwikkelde een methode en een medicament om kopergebrek te voorkomen, evenals selenium- en kobaltproblemen. Zijn benadering is dat uitsluitend de opname van extra koper via de maag effectief is. Alleen dan wordt het door het molybdeen gevormde gif in het lichaam opgeruimd. Hij ontwikkelde daarvoor het middel CoSeCure. Een zogenaamde bolus van waterglas, die gedurende een aantal maanden geleidelijk in de maag wordt opgenomen. Onze eigen objectief kritische ervaring is dat het middel werkt.